DeFi (ang. decentralized finance) to rodzaj trendu w obszarze technologii blockchain, który obejmuje platformy świadczące usługi finansowe w oparciu o transakcje peer-to-peer (p2p). Oznacza to, że wymiana odbywa się tu bez pośrednictwa głównego ośrodka kontroli, takiego jak bank czy centralny serwer. Wartość w tym systemie jest przekazywana przy pomocy kryptowalut, które są głównym medium wymiany w DeFi. Crypto-monety stanowią także zabezpieczenie dla platform zdecentralizowanych finansów. Czytaj nasz artykuł i sprawdź, dlaczego ten instrument do transakcji jest wart uwagi!
Czym jest DeFi – instrument finansowy o pełnej dostępności?
Technologia blockchain dała możliwość stworzenia DeFi – instrumentu finansowego, który bazuje na łańcuchu bloków jako rozproszonej bazie danych. Umożliwia to jego bezpieczne funkcjonowanie bez centralnego ośrodka weryfikacji. Podstawą dla tego innowacyjnego ruchu najczęściej bywa platforma ethereum, a same aplikacje finansowe mają w większości status open source. Ich funkcjonowanie na blockchainie oznacza, że nie poddają się one cenzurze, a każdy ma możliwość skorzystania z funkcjonalności.
DeFi to nie tylko kryptowaluty
Dzięki temu DeFi wychodzi naprzeciw idei kryptowalut, która zakłada umożliwienie wszystkim bez wyjątku zarabianie pieniędzy oraz nieograniczony transfer wartości. W założeniu twórców pierwszych cyfrowych monet powyższe właściwości powinny być dostępne dla każdego bez względu na status i położenie geograficzne.
Zdecentralizowane finanse oferują to i dużo więcej. Członkowie tej społeczności zakładają rozszerzenie wolnego globalnego dostępu do transferu wartości na wszystkie usługi finansowe, czyli m.in.:
- oszczędzanie na lokatach;
- zaciąganie kredytów i pożyczek;
- kupno i sprzedaż aktywów,
- kupowanie polis ubezpieczeniowych.
DeFi a inteligentne kontrakty
Do powyższych działań wystarczy użyć smartfona lub komputera z dostępem do internetu. Następnie, aby skorzystać z którejkolwiek z wymienionych usług finansowych, należy wejść w interakcję z inteligentnym kontraktem (smart contract), który działa w blockchainie. Owe kontrakty są wykonywane automatycznie, gdy zostaną spełnione zaprogramowane w nich warunki. Jeżeli twórcy tak sobie założą, niemożliwa będzie ingerencja z zewnątrz w funkcjonowanie takich aplikacji, dlatego oferują one najwyższy poziom bezpieczeństwa.
DeFi – crypto-zabezpieczone platformy bazujące na łańcuchu bloków
Wspomniane zdecentralizowane aplikacje (dApps) realizujące inteligentne kontrakty w sferze DeFi potrafią:
- tworzyć stablecoiny, czyli cyfrowe monety o niezmiennym kursie powiązane cenowo np. z tradycyjnymi walutami;
- dokonywać transakcji kredytowych;
- realizować zaawansowane i zautomatyzowane strategie inwestycyjne.
Po uruchomieniu inteligentnego kontraktu w szyfrowanym blockchainie staje się on autonomiczną aplikacją, która może działać bez kontroli użytkownika. Chociaż aplikacje może zobaczyć każdy, to nie jest możliwe przypisanie ich do konkretnej osoby lub podmiotu. To jest właśnie jedną z głównych cech, dzięki której w tej technologii możliwa jest skuteczna ochrona prywatności użytkowników.
Największe zalety DeFi
Zdecentralizowane aplikacje finansowe dostępne są z każdego punktu globu pod warunkiem, że jest tam połączenie internetowe. Programy te nie podlegają żadnej cenzurze, a zautomatyzowane procedowanie inteligentnych kontraktów i otwarte źródła kodu (open source) przekłada się na bezpieczne i jawne zawieranie umów także bez pośredników.
Dzięki swoim zaletom zdecentralizowane finanse są obecnie jednym z najszybciej rozwijających się obszarów w sferze kryptowalut. W wymienione tu smart kontrakty oraz powiązane z DeFi crypto-aktywa inwestorzy zaangażowali już kilkaset milionów dolarów. Poniżej omawiamy kilka najważniejszych przypadków zastosowania DeFi.
DeFi – instrument kredytowy o powszechnej dostępności
Łatwo dostępne zdecentralizowane kredyty zwracają dużą uwagę wśród innych usług finansowych dostępnych w sieci ethereum. Dzieje się tak głównie dlatego, że rośnie popularność DAI i innych podobnych projektów peer-to-peer oraz tzw. pul płynności, czyli m.in. Compound Finance. W porównaniu do tradycyjnych kredytów usługi zdecentralizowane mają sporo zalet, czyli na przykład:
- zdolność do integracji udzielania pożyczek w aktywach cyfrowych (kryptowalutach);
- możliwość ubezpieczania aktywów cyfrowych;
- bardzo szybkie przetwarzanie transakcji między użytkownikami;
- nieograniczony dostęp do kredytów dla osób wykluczonych z tradycyjnego rynku;
- obniżająca koszty automatyzacja i pełna standaryzacja oraz interoperacyjność.
Kryptograficznie zabezpieczone kredyty i pożyczki DeFi, które używają protokołów open source, takich jak MakerDAO i Dharma zostały stworzone, aby przy ich udzielaniu nie było konieczności stosowania zaufanego pośrednika. Systemom tym udało się to osiągnąć właśnie dzięki wykorzystaniu inteligentnych kontraktów. Usługi te funkcjonują wyłącznie na publicznym blockchainie, co daje im bardzo duże możliwości nieograniczonej, globalnej ekspansji. Jednocześnie jest tu gwarancja pełnego bezpieczeństwa i ochrony prywatności użytkowników.
Cyfrowe aktywa w DeFi – crypto-tokeny jako przedmioty wymiany na zdecentralizowanych giełdach
Zdecentralizowane giełdy znane są pod akronimem DEX. Są to platformy handlu kryptowalutami w trybie peer-to-peer, w którym nie pośredniczy żadna strona trzecia. Jest to cecha odróżniająca je od giełd scentralizowanych, gdzie środki, które wymieniają między sobą traderzy, przechowywane są na portfelach zarządzanych przez daną platformę.
Platformy DeFi do handlu kryptowalutami
Wśród DEX-ów zdarzają się ośrodki wspierające tzw. swapy atomowe, czyli wymianę kryptowalut między dwoma łańcuchami bloków. Istnieje też kilka innych niedepozytowych i błyskawicznych metod wymiany wirtualnych aktywów z minimalnym ryzykiem straty. Platformy DeFi umożliwiające obecnie handel kryptowalutami to m.in. Binance DEX, IDEX czy BitZ.
Inne zdecentralizowane platformy wymiany
Istnieją też zdecentralizowane platformy wymiany kryptowalut zorientowane na handel niewymiennymi tokenami NFT. Wśród tych giełd wyróżniają się podmioty ułatwiające odnajdywanie oraz zbywanie wirtualnych aktywów poczynając od NFT, które pochodzą z gier, np. Cryptokitties, kończąc na działkach platformy Decentraland.
Zdarzają się platformy, które dają swoim użytkownikom możliwość tworzenia własnych giełd DeFi. Crypto-rynki o takich właściwościach umożliwiają społeczności udział w tworzeniu mechanizmów zarządzania giełdą poprzez głosowanie.
Dystrybucja stablecoinów w DeFi – instrument oparty na zaufaniu
Stablecoiny funkcjonują obecnie według wielu różnych zasad. Różnice między nimi wynikają z metod emisji, sposobów kontroli rezerw czy modeli określania cen. Są to monety kreowane w łańcuchu bloków, a ich główną cechą jest utrzymywanie stałej wartości. Aby to było możliwe, stablecoiny są zazwyczaj powiązane cenowo z aktywami. Należą do nich tradycyjne waluty (np. USD), kruszce (złoto) i inne wartościowe przedmioty czy surowce
Wśród stablecoinów można wyróżnić trzy najważniejsze rodzaje tokenów:
- zabezpieczone wartością kryptowaluty;
- zabezpieczone wartością waluty fiat;
- pozbawione zabezpieczeń.
Tokeny zabezpieczone wartością kryptowaluty
Przykładem stablecoina, którego wartość jest zabezpieczona będącymi w dyspozycji emitenta zasobami kryptowalut, jest token DAI platformy DeFi MakerDAO. Jednak to monety zabezpieczone fizycznymi zasobami walut tradycyjnych należą do najpopularniejszych stablecoinów.
Tokeny zabezpieczone wartością waluty fiat
Dwa przykłady takich kryptowalut to Tether (USDT) oraz Binance USD (BUSD). Są one bliźniaczo do siebie podobne ze względu na zabezpieczenie zasobami waluty USD, które powinni posiadać ich dostawcy. Zdarza się, że emitenci stablecoinów organizują niezależne audyty swoich zasobów, aby zdobyć i utrzymać zaufanie niezbędne do funkcjonowania na rynku.
Stablecoiny niezabezpieczone
Stablecoiny pozbawione zabezpieczeń w formie zasobów w kryptowalucie albo w postaci waluty tradycyjnej funkcjonują na bazie algorytmu, który stara się utrzymywać ich stałą cenę. Mechanizm ten pobiera wielkość podaży i popytu jako parametry, a następnie je reguluje, aby pozostawały w stanie równowagi.
Tenset jako projekt DeFi – polska platforma i jej token 10set
Polska społeczność kryptowalut i blockchain również ma swoich przedstawicieli w sektorze DeFi. Należy do nich projekt Tenset i właściwa dla niego moneta 10set.
Platforma reklamuje się jako fundusz inwestycyjny ETF 2.0, który ma być łącznikiem między tradycyjnym rynkiem a sferą kryptowalut. Twórcy projektu opisują monetę 10set jako token o charakterze mocno deflacyjnym, o cechach ETF 2.0 oraz mieszczącą się w założeniach funduszu hedgingowego. W materiałach Tenset można też znaleźć informacje o możliwościach zarabiania na blokowaniu monety, czyli w trybie stakingu.
Perspektywy DeFi w Polsce
Jakie będą losy projektu Tenset, czas pokaże, chociaż klimat zdaje się sprzyjać takim pomysłom. Popularność kryptowalut wciąż rośnie, a szczególnie rozwiązań typu DeFi. Polska ze swoimi projektami raczej nie będzie pozostawać w tyle za innymi krajami, o czym na pewno świadczy powstawanie platform takich jak Tenset.
Podsumowanie
Niewątpliwie branża zdecentralizowanych finansów jest na początkowym etapie rozwoju. Ważne, żeby choć jeden z elementów sektora zyskał popularność wśród szerokiej rzeszy klientów sfery finansowej. Jeżeli zdarzy się, że np. oferta zdecentralizowanych pożyczek znajdzie dużą grupę docelową będzie to już spory sukces finansów bazujących na blockchain.
Jednak do tego potrzeba jeszcze trochę czasu i jeszcze więcej pracy ze strony twórców platform świadczących usługi DeFi. Przede wszystkim, należy duży nacisk położyć na rozpowszechnianie wiedzy o usługach finansowych opartych o blockchain, a nawet o samej technologii łańcucha bloków i kryptowalut.
Drugą rzeczą jest wysiłek, jaki należy włożyć w konstrukcję aplikacji, za których pośrednictwem użytkownik wchodzi w interakcję ze zdecentralizowanym i opartym o kryptografię systemem usług finansowych. Na pewno na tym polu należy wiele poprawić, aby umożliwić dostęp funkcjonalności sektora dla wielu klientów w skali globalnej.
